21.11.2024
Društvo

Znate li šta su trebinjski gongši?

Stijene trebinjskog područja su okamenjeni nataloženi morski sedimenti nastali tokom dugog perioda geološke istorije. Većinom su karbonatni krečnjaci, manjim dijelom dolomiti i ostale vrste stijena u vrlo maloj količini.

Ovdašnje stijene su Dinaridski krš. Krš je topografija nastala rastvaranjem karbonatnih stijena kao što su krečnjak, dolomit i gips. Karakterišu ga geomorfološke pojave poput kraških polja iznad i drenažnih sistema sa vrtačama, jamama i pećinama ispod zemlje.

U većim razmjerama ovo izaziva spelegenezu kada se pećine rastvaraju u krečnjačkoj stijeni, a u još većem obimu rastvorene pećine se urušavaju postepeno stvarajući topografiju krša karakterističnu za ovo područje.

Ako pažljivo gledaju, ljubitelji prirode i šetnje po ovdašnjim brdima mogu primijetiti neobične kamene oblike poput figura što podsjećaju na nešto, a koje je stvorila priroda u krašnom okruženju. Češći su takvi sivi i bijelo-sivi krečnjački oblici koji mogu biti veliki i mali.

Rijeđi su fragmenti smeđih pećinskih speleotema, stalagmiti, stalaktiti, travertin, konkrecije; koji su nastali u podzemnim šupljinama što su tokom miliona godina erodirale, krovni slojevi se istrošili i urušio se i ono što je nekad nastalo u podzemlju pojavilo se na površini.

Pronađeni na ovdašnjim brdima, ovi mali krečnjačko-kalcitni oblici zalijepljeni na kamene stalke su prirodne figurine. Ovdje su pokazane četiri male figurine koje su, gledano iz određenog ugla, nazvane prema onom na šta otprilike podsjećaju (“Majka doji dijete”, “Panj”, “Buket”, “Lovački pas”), prenosi Trebinje lajv.

Figurine nisu obrađivane (takve su pronađene u prirodi), a stalci su radi stabilnosti sa donje strane zaravnjeni brušenjem o tvrdi kamen. Stalci su smeđi fragmenti pećinskog travertina i primjerak bijelog dijatomita (silikatna sedimentna stijena), ali može se koristiti raznovrsno zaravnjeno kamenje mašinski neobrađivano, kao u Gongši tradiciji.

Gongši su kamenje i stijene oblikovane u prirodi i mogu biti različite veličine, boje i težine. Kao figure one podsjećaju na prirodne oblike, planine, pećine, životinje, ljude, mitološka bića…

Izvor/foto: Trebinje live